Belgapom, de Belgische aardappelhandel en –verwerking, werd de voorbije dagen vanuit diverse hoeken benaderd met de vraag of de chemische kiemremmer CIPC nu toch verder zou mogen gebruikt worden op aardappelen. Het antwoord is duidelijk : in België is vanaf 1 juli 2020 het gebruik ten strengste verboden !
Alternatieven aardappelsector
Intussen bereidt de Europese aardappelsector zich voor op de toepassing van toegelaten alternatieven, waarvan de meesten van natuurlijke oorsprong zijn.
Helaas is duidelijk geworden dat het jarenlange gebruik van deze kiemremmer ook sporen nalaat in de bewaarloodsen, waar kristallen tot jaren later los kunnen komen en een kruiscontaminatie bij de opgeslagen aardappelen kunnen veroorzaken. De gevolgen hiervan kunnen zowel voor de telers als voor handel en verwerking bijzonder verstrekkend zijn.
Van zodra een actieve stof verboden wordt in de EU wordt ook de norm normaliter automatisch naar de detectielimiet teruggebracht. Voor CIPC betekent dit 0,01 ppm.
Europese aardappelcoalitie
De Europese aardappelcoalitie (met de Europese organisaties in de aardappelketen Copa Cogeca, Europatat en EUPPA als leden) heeft de bevoegde Europese instelling SCOPAFF (met specialisten uit alle lidstaten) en de lidstaten ervan overtuigd een overgangsregeling uit te werken. Deze moet toelaten een tijdelijke MRL (tMRL) te voorzien, die op een veilige manier – rekening houdend met een grondige reinigingsprocedure van de loodsen – een eventuele beperkte kruiscontaminatie kan toelaten.
Na de vakantieperiode zal deze tMRL bekend gemaakt worden. Tot dan blijft de oude MRL van 10 ppm van toepassing, maar dit betekent niet dat CIPC nog kan gebruikt worden of er niet gereinigd zou moeten worden, wel integendeel!
Het gebruik van CIPC of een ernstige kruiscontaminatie via de loodsen op de oogst 2020-2021, kan immers ernstige gevolgen hebben voor de diverse schakels in de keten.
Aardappelen waarvan het CIPC-residugehalte boven de vermoedelijke tMRL (tussen de 0,3 en de 0,5 ppm) uitkomt, worden verwerkt tot diepgevroren producten die tot 36 maand in de diepvries bewaard kunnen worden. In de wetenschap dat SCOPAFF de tMRL op basis van analyseresultaten jaarlijks wil herzien (verlagen), is het perfect mogelijk dat diepvriesproducten over 2 jaar op de markt aanwezig zijn met een te hoog gehalte aan CIPC. Immers deze norm geldt ook op afgewerkt product!
Dit zou betekenen dat ze niet langer mogen vermarkt worden en dus moeten vernietigd worden, met alle gevolgen van dien. De aardappelen gebruikt voor elk lot afgewerkt product zijn en blijven traceerbaar tot bij de teler.
Grondige bewaring bewaarloodsen
Vandaar dat de ganse Belgische aardappelketen via zijn brancheorganisatie Belpotato.be heeft opgeroepen om dit jaar reeds over te gaan tot grondige reiniging van de bewaarloodsen.
De Europese aardappelcoalitie heeft een uniforme reinigingsprocedure uitgewerkt, die ook onderschreven werd door de Belgische aardappelbrancheorganisatie Belpotato.be en zijn leden. Deze procedure werd ook goedgekeurd door de Europese Commissie.
Deze procedure kan gedownload worden van de websites van alle betrokken organisaties of via https://belpotato.be/_library/_files/NL_richtlijnen.pdf.
Kruiscontaminatie
De grondige reiniging van de loodsen tijdens het huidige tussenseizoen én de mogelijkheid om ook na het komende seizoen nogmaals te reinigen reduceert de kans substantieel op een eventuele kruiscontaminatie op de oogst 2021-2022, waarop de nieuwe tijdelijke MRL van toepassing zal zijn.
Intussen werkt de Europese aardappelcoalitie ook aan een uniforme procedure van staalname, die ook aan de Europese Commissie zal worden voorgelegd. Immers naast het verbod op het gebruik van CIPC, de reinigingsprocedure en de tijdelijke MRL is ook de staalname bepalend voor het correct resultaat van een analyse.
De staalnameprocedure zal wellicht beschikbaar zijn na de vakantiemaanden.
Van dan af zal Belgapom, net zoals de organisaties in onze buurlanden, een grondig staalname- en analyseplan uitvoeren, waarvan de resultaten moeten worden overgemaakt aan de Europese Commissie met het oog op een verlenging van een (wellicht nog lagere) tijdelijke MRL.
Bron: Belgapom
