Wasse Mechanisatie uit het Nederlandse Hijken is importeur geworden voor de Benelux namens de Deense machinebouwer MRS Plant Technology, die machines produceert voor de aardappelteelt. De Opti Weeder en de Crown Crusher (groeipunt breker) maken mechanische onkruidbestrijding en loofdoding zonder chemie mogelijk. En dat gekoppeld aan een hoge capaciteit. De resultaten vanuit Denemarken zijn veelbelovend.
In de loofdoding biedt de inzet van de Crown Crusher volgens Gerry Wasse hetzelfde voordeel als destijds Reglone. Namelijk een grote bewerkingscapaciteit en het afsterven (groei stop) van het loof direct al in één dag. “De werking is gebaseerd op het inscheuren van het wortelgroeipunt van de aardappelstengel. Met als gevolg dat de plant meteen haar sapstroom laat uitstromen en zo als het ware ‘leegbloedt’. Er vindt daarna geen hergroei meer plaats en de knollen starten meteen met afharden, zodat je veertien dagen later kunt rooien.”
Voor de Nederlandse markt ziet Wasse voor deze toepassing een grote meerwaarde voor aardappeltelers, die zo ofwel heel goed kunnen sturen op maatsortering (pootgoed), ofwel kunnen profiteren van maximale groeidagen (consumptie/frites/ zetmeel).
Werking
Het ‘Crown Crush’-element bestaat uit twee horizontaal in elkaar draaiende snijschijven die ronddraaien en als zaagbladen fungeren. De bovenste schijf draait dertig procent harder dan de onderste. “Deze rotors grijpen het loof beet en ritsen af. Omdat de treksnelheid hoger is dan rijsnelheid worden de stengels afgerist en ontstaat er een rafelige scheur die dwars door het wortelgroeipunt onderaan de stengel heen splijt. Met als gevolg dat de plant daarna meteen afsterft”, legt productspecialist Wouter Truin de werking van de ‘groeibreker’ uit.
“De Crown Crusher heeft een werksnelheid van twaalf à dertien kilometer per uur. Met een vierrijer betekent dit een capaciteit van circa 3,5 hectare per uur. En met één werkgang ben je klaar.” Het afgesneden loof kan naar keuze op de rug worden gelaten of door middel van de verticaal gemonteerde, tegen elkaar indraaiende ‘gardes’ in de ruggengoot gedraaid worden.
Hoewel de machine ‘over de ruggen’ loopt valt het met de knolbeschadiging mee. “Omdat de elementen contact maken met de rug komt het incidenteel voor dat aardappelen die bovenin of buiten de rug groeien, bloot komen te liggen. Dat is onoverkomelijk. Een proef in Denemarken mat 47 kilo beschadiging of groen op zestien kuubskisten. Wat neerkomt op drie promille”, verklaart Truin.
Hydrauliek aggregaat
De Crown Crush-elementen worden aangedreven door hydrauliek motoren. Per element is het olieverbruik 65 liter per minuut. Bij vier elementen vraagt de machine dus 260 liter per minuut en dat valt buiten de capaciteit van de oliepomp van een moderne trekker (circa 110 liter per minuut). Daarom is er een aftakas aangedreven hydrauliek aggregaat nodig in de fronthef. “Dat vergt een extra investering maar met het aggregaat in de fronthef is de combinatie goed in evenwicht. En het grote voordeel van loofdoding met deze methode is de hoge capaciteit (drie tot vier hectare per uur) en de hoge mate van stuurbaarheid op de juiste knolomvang en het gewenste oogsttijdstip”, zo legt Truin uit.
Constructie
De Opti Weeder en Crown Crusher maken gebruik van hetzelfde basisframe waarin de elementen in duo-sets zowel verticaal als horizontaal in een paralellogramconstructie zijn opgehangen. Daardoor zijn de elementen bodem- en spoorvolgend. Overlappende aansluitrijtjes vormen dus geen probleem. De machine is beschikbaar in een vier-, zes- of achtrijige variant. De machine hangt in de hef maar de elementen steunen aan weerzijden af op de flanken van de rug. In het midden van iedere duo-set is een steunelement gemonteerd. Die bestaan uit een loopschijf en een anderhalf meter naar voren gestrekte steunarm met loopwieltjes. Deze steunarm loopt dan vooruit in de ruggengoot aan de buitenkant naast de trekker wielen langs, of midden tussen de dubbellucht cultuurbanden door, en zorgen zo voor een gedwongen besturing van de duo wied- of crush-elementen. De druk van de (af) steunelementen op de rug is met veerkracht instelbaar.
Teeltjaar 2022 in Nederland
Wasse en Truin hebben afgelopen seizoen meerdere malen de werking van de machine in Denemarken bekeken. Daar is de machine nu twee seizoenen operationeel bij tientallen grotere aardappeltelers, met 100 tot 350 hectare, op diverse grondtypen te weten zand, klei en veen. De telers zijn positief en melden dat de werking voor onkruidbeheersing en groeistop vergelijkbaar is aan dat wat ze gewend waren met chemische toepassingen. Het instellen van de machine vergt wel een goede instructie.
Wasse BV heeft vanwege de import van Samso-mestwagens en Fasterholt-beregeningsinstallaties een netwerk in Denemarken. Dit jaar zijn Gerry Wasse en Wouter Truin in contact gekomen met Michaël Stolberg-Rohr (MSR). Deze machinebouwer heeft elf jaar gesleuteld aan de ontwikkeling van een mechanisch alternatief voor onkruidbestrijding en loofdoding in de aardappelteelt.
In Denemarken, een land dat vergelijkbare teelt- en bodemomstandigheden kent als Nederland, is het voor onkruidbestrijding alleen toegestaan om voor opkomst chemie toe te passen. Deense telers gaan daarom drie keer met de Opti Weeder door het gewas heen voordat het sluit. Naast een goedwerkende techniek is dus ook een grote capaciteit belangrijk.
Komend jaar gaat Wasse BV de Opti Weeder en de Crown Crusher demonstreren bij een klant op een perceel van vijftien hectare. Bovendien is het bedrijf in gesprek met een onafhankelijk onderzoeksinstituut om de werking van de machine te monitoren en te beoordelen. Er komen twee extra Crown Crushers op voorraad want voor deze machine ziet Gerry Wasse de meeste mogelijkheden in Nederland. Prijzen zijn nog niet vastgesteld.
Tekst: Jan Geert Vedelaar
Beeld: Fabrikanten
