In januari 2023 is de samenwerking NUTRI-CHECK NET gestart met als doel bemesting op maat te maximaliseren. In het project richten partners uit negen verschillende Europese landen zich op de mineralen stikstof, fosfor en kalium in tarwe, maïs en aardappelen. Elk van de negen landen heeft een nationale expertgroep (NEG), waarin de achtergrond van de deelnemers varieert van onderzoekers en boeren tot commerciële partners en adviseurs. Delphy is als Nederlandse partner actief in dit project met een NEG en twee gewasgroepen (CNC’s): in aardappelen en mais.
In november 2024 is de tweede online workshop voor het NUTRI-CHECK NETwerk georganiseerd met deelnemers uit heel Europa. Op het programma stonden onder andere beslissingsondersteunende tools voor nutriëntenmanagement, die vervolgens door de deelnemers in verschillende groepen werden besproken.
Veel van de tools die in het project zijn geïdentificeerd, zijn in 2024 getest door groepen boeren in de verschillende landen. In 2025 richten de experts binnen NUTRI-CHECK NET zich op de evaluatie van deze tools om ze samen te vatten tot best practices. Deze best practices zullen op het online NUTRI-CHECK NET platform zijn gepubliceerd. In het licht van de Green Deal Farm to Fork-strategie van de EU blijven de projectdoelstellingen zeer relevant.

Van complexe kennis naar specifieke resultaten
Een van de leden van de Deense delegatie is Leif Knudsen, hoofdconsultant bij SEGES Innovation, die zich al tientallen jaren bezighoudt met onderzoek naar bemesting.
“Ik vind de opzet van dit thematische netwerk erg goed. We hebben 26 gewasgroepen (CNC’s) verspreid over de negen landen. Hun praktijkervaringen zijn gedeeld met de negen nationale expertgroepen en vervolgens zijn de best practices gepubliceerd op het online platform. Waardoor ze waarde creëren over de landsgrenzen heen. We gaan dus van een complex kennisnetwerk naar een daadwerkelijke output die aan het eind van het project klaar is,” legt Leif Knudsen uit.
Driestaps-aanpak
Een van de dingen die tot nu toe bekend zijn geworden, is de waarde voor de boeren van een meer flexibel besluitvormingsproces ten aanzien van bemesting. Die ze gedurende het hele groeiseizoen kunnen uitvoeren en mogelijk aanpassen.
Uit enquêtes in 2023 bleek dat boeren in de negen deelnemende landen hun bemestingsplannen zelden aanpasten of evalueerden. Ze bemestten op basis van een plan dat aan het begin van het seizoen was gemaakt, of in sommige gevallen een plan dat van jaar tot jaar niet veranderde. Daarom hebben de projectleiders van NUTRI-CHECK NET besloten om zich te richten op een veel dynamischere aanpak.
“Voor veel boeren is bemesting een van de grootste kostenposten. Daarom is een eenvoudige – en aanpasbare – driestaps aanpak gedurende het hele groeiseizoen cruciaal voor een beter gebruik van nutriënten en de beste kennis om op voort te bouwen.” Dit zei Sarah Kendall tijdens de tweede online workshop. Sarah Kendall is gewasfysioloog bij ADAS, een landbouw- en milieuadviesbureau in het Verenigd Koninkrijk.
De drie stappen
De drie stappen van de flexibele controle-aanpak zijn:
- Planning: Boeren houden over het algemeen rekening met de bemestingsbehoeften van een gewas door een plan op te stellen. Het plan is een belangrijke stap omdat een goed doordacht plan een goed begin is. Maar omdat gewassen zelden volgens plan groeien, moeten we ons richten op een dynamisch nutriëntenmanagement met monitoring, aanpassingen en beoordelingen na de oogst.
- Monitoren en aanpassen: Het monitoren van de gewasgroei tijdens het groeiseizoen kan een uitdaging zijn, omdat er in deze tijd van het jaar zoveel taken moeten zijn uitgevoerd. Maar monitoren en – indien nodig – aanpassen is essentieel voor het eindresultaat.
- Beoordelen: Het belang van het analyseren van de oogstresultaten en de ingezette bemesting mag niet worden onderschat. We bouwen de toekomst op nauwkeurige resultaten en zo kunnen we het best mogelijke plan maken voor het volgende groeiseizoen.
Veel bemestingstools
NUTRI-CHECK NET heeft het ambitieuze doel om een online platform te ontwikkelen voor nutriëntenmanagement. Er bestaan al veel verschillende tools die op grote schaal zijn gebruikt op bedrijfsniveau in alle negen deelnemende landen. In NUTRI-CHECK NET is een shortlist van meer dan 50 tools geïdentificeerd. En vijf daarvan zijn gepresenteerd tijdens de online bijeenkomst in november 2024. De shortlist is al beschikbaar op het platform. Dat momenteel een inventarisatie bevat van meer dan 170 tools die de besluitvorming over bemesting kunnen ondersteunen.
Leif Knudsen was een van de sprekers tijdens de workshop. Hij presenteerde hoe SEGES Innovation online platforms bouwt met behulp van big data, grootschalige onderzoeksresultaten, door satellieten gegenereerde gewaskaarten en machinelearning.
“We bieden ongeveer tien online landbouwplatforms op maat voor verschillende eisen. Ze zijn allemaal gebaseerd op een zeer grote database. Een van de populairste platforms om te controleren en te beoordelen is CropManager. Dat onder andere is gebruikt om je bemestingsplan te controleren en aan te passen. Met deze digitale tool kunnen boeren nutriëntenbalansen bekijken, wat vooral belangrijk is voor het berekenen van de vraag naar fosfor, kalium en secundaire stikstof,” legt Leif Knudsen uit.
NUTRI-CHECK Net
Op basis van een groot onderzoek naar tools die zijn getest in de 26 gewasgroepen, zal het project de twintig best practices voor nutriëntenbeheer identificeren. Naast de voltooiing van het NUTRI-CHECK Net platform, zal dit de belangrijkste focus zijn tijdens het laatste jaar van het project.
Bron en beeld: Delphy