De verkoop van tractoren en andere land- en tuinbouwmachines heeft het afgelopen jaar niet al te erg te lijden gehad onder de uitbraak van de coronapandemie. Dat is te horen bij Fedagrim. De federatie die de toeleveranciers van machines, gebouwen en uitrusting voor landbouw en groenvoorziening verenigt, sluit een uitgesteld effect in 2021 niet uit. Bovendien vreest het een veehouderijcrisis en die zal waarschijnlijk meer impact hebben dan de coronacrisis.
2020: het jaar van corona
Toen Fedagrim zijn economische cijfers van 2019 voorstelde, zaten we in de eerste weken van wat intussen gekend staat als de eerste lockdown. “Het was toen echt nog koffiedik kijken, maar we vreesden het ergste. Een jaar later moeten we vaststellen dat de impact op de verkopen van tractors, landbouwmachines, stallen en tuinmateriaal behoorlijk is meegevallen”, legt Gert Van Thillo, coördinator van de federatiewerking bij Fedagrim, uit. Volgens hem is dit vooral een gevolg van de bestellingen die naar aanleiding van de landbouwbeurs Agribex in december 2019 nog geplaatst werden.
Voor de federatie zorgde de coronacrisis in 2020 voor een intensievere communicatie met de leden. “De steeds veranderende regels maakten dat we heel wat nieuwsbrieven hebben uitgestuurd”, vertelt Van Thillo. “Daarnaast kwamen er ook een heleboel individuele vragen, gaande van ‘Kan ik een machine in het buitenland ophalen?’ tot ‘Zijn wij een cruciale sector voor wie opvang van de kinderen gegarandeerd is?’.”
Bovendien zorgde Fedagrim ook voor een primeur door als eerste sectorfederatie naar de Raad van State te stappen om bepaalde coronamaatregelen aan te klagen. “Onze professionele dealers van tuinbouwmachines moesten in de eerste lockdown hun showrooms gesloten houden voor particulieren, terwijl de doe-het-zelfzaken wel vlotjes tuinmateriaal mochten verkopen. We hebben geen gelijk gekregen van de Raad van State; maar onze actie zorgde er wel voor dat de professionele dealers hun deuren mochten open houden tijdens de tweede lockdown”, aldus Van Thillo.
Grotere machines met meer opties
Een globale trend, die zich ook in het coronajaar 2020 verder zet, is dat het aantal verkochte machines en tractors wel dalend is, maar dat de omzet gelijk blijft of zelfs stijgend is. “Dat komt vooral omdat de machines groter zijn, omdat ze meer opties hebben of omdat er op andere doelmarkten wordt gemikt, zoals bijvoorbeeld hobbytuinders of paardenhouders”, is te horen. Ook zet de trend naar smart farming en robottechnieken zich verder door en dat vraagt vaak andere competenties, zowel van de landbouwer als van de machineconstructeur.
In 2020 zijn in totaal 3.057 tractoren verkocht door de leden van Fedagrim. Twee derde daarvan zijn tractoren boven de 50 pk. Dit segment van zwaardere tractoren schommelt al jaren rond een verkoop van 2.000 stuks per jaar. Bij de lichtere trekkers (<50 pk) is er wel een sterke stijging waar te nemen de laatste jaren. Waar er tot 2016 500 of minder van die tractoren zijn verkocht, is dat aantal in de jaren nadien bijna verdubbeld. New Holland blijft marktleider met een marktaandeel van 23,66 procent. John Deere (19,17%), Fendt (15,18%), Case IH (11,34%) en Deutz-Fahr (10,10%) vervolledigen de top vijf die ongeveer 80 procent van de markt in handen heeft.
Groter en zwaarder
Wat de machines om veldwerk uit te voeren betreft, zien we in heel wat categorieën eenzelfde tendens. De eerste helft van dit decennium zijn meer machines verkocht in absolute aantallen dan in de laatste helft, maar de laatste vijf jaar zijn ze wel opmerkelijk groter of zwaarder. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ploegen. Intussen heeft twee derde van de verkochte ploegen vijf of meer scharen.
Voor grondbewerking zijn in 2020 opvallend meer machines verkocht. “Dat is zeker een gevolg van de droogte. De machines zien daar enorm door af en vertonen veel slijtage. Wanneer ze vervangen zijn, kiezen landbouwers vaker voor grotere en zwaardere machines”, legt Gert Van Thillo uit. Afgelopen jaar steeg de verkoop van rotoreggen sterk: van 395 in 2019 naar 626 in 2020 (+58%). Ook de verkoop van verkruimelrollen en schijveneggen zat in de lift. Een andere trend die zich sinds voordoet, is de boost in verkoop van schoffelmachines die zich sinds een tweetal jaar manifesteert, van 12 stuks in 2018 naar 37 en 36 stuks in 2019 en 2020.
Zelfrijdende aardappelrooiers
Hoewel de aardappelsector één van de zwaarst getroffen sectoren is door de coronacrisis, manifesteert zich dat nog niet in de investeringen in materiaal. In 2020 zijn 124 aardappelrooiers verkocht, een record. De zelfrijdende rooiers nemen duidelijk de overhand op de getrokken rooiers. Bovendien is de trend hier omgekeerd: de afgelopen vijf jaar is de verkoop van rooiers bijna verdrievoudigd in vergelijking met de vijf eerste jaren van dit decennium in plaats van gedaald. De aardappelsector kent de jongste jaren dan ook een forse expansie. “We houden wel rekening met een terugval volgend jaar”, klinkt het.
Verwachtingen voor 2021: décalage
De machinefabrikanten en stallenbouwers houden wel rekening met een uitgesteld effect van de coronacrisis. “Ik hoorde een viroloog op de radio spreken van décalage: wanneer het aantal coronabesmettingen stijgt, zorgt dat pas na een goede week voor een stijging in de ziekenhuisopnames”, aldus Van Thillo. “In de machineverkoop en stallenbouw is er ook sprake van zo’n uitgesteld effect, want er verloopt immers behoorlijk wat tijd tussen de verkoop, de bestelling en de uiteindelijke levering van een machine of een stal. We sluiten dus niet uit dat we de impact van de coronacrisis vooral in 2021 zullen voelen”, klinkt het.
Bovendien is er ook de logistieke impact van de coronacrisis waarmee de leden van Fedagrim nu zijn geconfronteerd. Bij veel bedrijven en toeleveranciers heeft de productie op zijn minst een tijdje stil gelegen door de coronamaatregelen. Daardoor zijn de stocks van veel fabrikanten opgebruikt. Bovendien is er op dit moment wereldwijd een schaarste aan bepaalde grondstoffen waardoor de prijzen van onder meer staal, isolatiemateriaal en elektronicacomponenten sterk gestegen zijn.
Staal is een probleem
“Staal is inderdaad een groot probleem aan het worden”, getuigt Tim Aerts van ploegenconstructeur Aerts Rapide. “We weten niet of we dit jaar nog staal gaan binnenkrijgen, laat staan tegen welke prijs. Vandaag krijgen we van bepaalde leveranciers geen prijs en geen leveringstermijn. Andere leveranciers voeren een prijsverhoging door, ook voor geplaatste bestellingen.” Hij verwacht dat de machinebouwers een heel vreemd najaar staat te wachten, zowel op vlak van prijsbeleid als op vlak van leveringsbeleid.
Impact Brexit
Ook de Brexit heeft zijn impact, al is die toch wel kleiner dan aanvankelijk gevreesd werd. “We zijn als het ware teruggegaan naar de periode voor 1990”, bevestigt Frank Thomas van de firma Thomas die handel doet met Groot-Brittannië. “We krijgen opnieuw te maken met grenscontroles, douanekantoren en douanetarieven. Bovendien zijn niet alle tarieven gekend en ook de verwerking van de BTW is niet langer een evidentie. Dat zorgt voor heel wat administratieve rompslomp, lange levertermijnen en exorbitante prijsverhogingen van bijvoorbeeld kleine pakjes met onderdelen.”
Bron: VILT
