De keuze voor de juiste groenbemester is belangrijk voor een gezonde en vitale bodem. Maar ieder perceel is anders en veel factoren wegen mee bij het maken van de juiste keuze. Thomas van Tetering van DLF vertelt meer over de verschillende mogelijkheden en reikt handvaten aan. “Denk hierbij vooral goed vooruit”
“Voor alle gewassen die je teelt vormt een gezonde en vitale bodem de basis. Dit begint al bij het opstellen van het bouwplan. De juiste groenbemester hoort hier ook bij. Dit kan namelijk de volgende hoofdteelt maken en breken”, vertelt Thomas van Tetering, Product- en Marketingmanager Benelux van DLF, een wereldmarktleider van de veredeling, productie en verkoop van graszaden. “De volgende teelt is het allerbelangrijkste in de keuze van groenbemesters.
Je wilt dat je bodem er dan goed bijstaat. We zien dat boeren steeds meer bezig zijn met het weerbaarder maken van hun bodem. Dit kan zitten in het voorkomen van ziekten en plagen, maar ook in het verbeteren van de bodemstructuur, zodat je een mooier zaaibed hebt in het voorjaar.”
Ken je bodem als akkerbouwer
“Wij zeggen altijd: Ken je bodem als akkerbouwer. Eigenlijk worden er nog steeds te weinig bodemanalyses gedaan. Vaak denken akkerbouwers dat het wel goed gaat, tot er opeens grote schade aan het gewas optreedt door aaltjes.” Groenbemesters kunnen de aanwezigheid van aaltjes stimuleren of juist verminderen. “Heb je last van de verkeerde aaltjes op je perceel, ga dan voor een enkelvoudige groenbemesters, zoals Tiberius. Dit een BCA1-multiresistente bladrammenas, die het aantal bietencysteaaltjes actief vermindert.
Of kies voor een goede gele mosterd. Dan heb je volgend jaar veel minder problemen met deze aaltjes, of zelfs helemaal niet.” Op percelen die ‘in orde zijn’ adviseert Van Tetering juist om te kiezen voor mengsels met meerdere soorten, want deze mengsels dragen bij aan opbouw van organisch stof, bodemstructuur en stimuleren de biodiversiteit, zowel boven als onder de grond. Boven de grond trekken de bloemen insecten aan en ondergronds wordt een uitgebreid wortelnetwerk gevormd.
Onderlinge werking stimuleren
Verschillende groenbemestersoorten in een mengsel kunnen de onderlinge werking stimuleren. Een mengsel met Japanse haver, zomerwikke, inkarnaatklaver en facelia (Vital Earth – Humus N-Fix) is speciaal ontwikkeld voor de stimulering van organische opbouw in de bodem én stikstofvastlegging en -binding. “Vlinderbloemigen in het mengsel binden stikstof uit de lucht. Dit kun je zien als gratis bemesting voor je planten. Hierdoor gaan de Japanse haver en facelia nóg beter groeien.
Het uitgebreide wortelnetwerk van deze groenbemesters zorgt er vervolgens voor dat er nog meer organische stof wordt gevormd. Aangezien akkerbouwers steeds meer beperkt worden in de hoeveelheid toegestane bemesting, ook voor groenbemesters, is dit een goede oplossing, want een geslaagde groenbemester heeft ook voeding nodig. Je wilt namelijk dat er een mooi vol gewas staat, die de hele winter zijn werk kan doen.”
Focus op de bodem
Om de vochtbalans in de bodem te herstellen, kunnen diepwortelende groenbemesters, zoals bladrammenas en Japanse haver worden ingezet. Deze planten zorgen ervoor dat er meer zuurstof in de bodem komt, waardoor de bodemstructuur verbetert. “Zeker wanneer je verdichte bodemlagen hebt, prikken deze wortels hier doorheen. Hierdoor krijg je een betere waterdoorlaatbaarheid en meer zuurstof in de bodem, dat helpt voor een betere groei voor je gewassen het jaar erop. Ook verbetert de capillaire werking. Er komt meer water omhoog voor je gewassen, maar ook onder natte omstandigheden, zoals we afgelopen winter zagen, zie je duidelijke verschillen tussen percelen.
Een groenbemester kan op deze manier echt bijdragen aan het creëren van een betere bodemstructuur. Het is natuurlijk niet zo dat een groenbemester alles oplost, want het staat niet het hele jaar door op een perceel, maar alle kleine beetjes helpen. Als je niks doet, verandert er sowieso niks.” De grondbewerking speelt ook mee. “Als je je land ploegt, heb je meer keuze in het aantal soorten groenbemesters. Bij niet-kerende grondbewerking kies je liever voor een groenbemester die laag blijft, kapot vriest of in het voorjaar gemakkelijk in te werken is met bijvoorbeeld een schijveneg. Hiervoor hebben wij ook diverse groenbemestermengsels samengesteld.”
Groenbemestermengsels in zes categorieën
Om deze keuze te vergemakkelijken verdeelt DLF haar Vital Earth groenbemestermengsels in zes verschillende categorieën, met ieder twee mengsels. Zo kunnen akkerbouwers gemakkelijk een punt kiezen, waar ze hun bodem op willen bijsturen. Ook produceert DLF losse groenbemestersoorten, zoals de eerder genoemde bladrammenas Tiberius en Japanse haver Vitalli, die op nummer één staat van de rassenlijst van alle Japanse haverrassen in Nederland.
Voor veehouders zijn er Vital Earth vang- en rotatiegras beschikbaar. Deze vanggewasmengsels kunnen na de maisoogst worden ingezaaid. In het voorjaar kan er dan nog een snede van worden gemaaid, voordat het nieuwe gewas wordt ingezaaid, of zelf voor de rest van het groeiseizoen blijven staan. Op deze manier zorgt dit vanggewas voor extra stikstofbinding in combinatie met een extra oogstmogelijkheid.
Daarnaast heeft het bedrijf een zaaiadvieskalender opgesteld, waarin je kunt zien, wanneer welke groenbemester het beste kan worden ingezaaid. “Na de graanoogst in juli kun je bijna alle groenbemesters nog inzaaien, maar na de aardappeloogst is dit een ander verhaal. Met deze kalender wordt de vorige hoofdteelt ook meegerekend.”
Verschillend per perceel
“Er is niet één geschikt mengsel voor een bedrijf, dat verschilt echt per perceel. Het is onwijs belangrijk om je bodem te kennen en goed na te denken over wat je zaait”, meent Van Tetering. “Het nadeel van te complexe mengsels, met wel tien tot vijftien verschillende groenbemestersoorten erin, kan zijn dat teveel soorten kunnen zorgen voor een negatief effect op je volgende teelt, door bijvoorbeeld de aanwezigheid van schadelijke aaltjes te stimuleren. Uiteindelijk gaat het om wat het voor je bodem doet en niet of het er leuk uit ziet boven de grond.
Wij adviseren daarom bredere mengsels met een beperkt aantal functionele soorten, maar die wel allemaal veilige keuzes zijn en goed hun werk doen. Weet je zeker dat je bodem helemaal gezond is, dan kun je altijd nog kiezen voor wat uitgebreidere mengsels, zoals Vital Earth Complex of Biodiversiteit, die bijdragen aan het verhogen van de onder- en bovengrondse biodiversiteit. Dat is onze filosofie: Je kunt beter kiezen voor een veilige basis, waarbij de gezondheid van de bodem centraal staat.”
Ontvang de Akkerbouwkrant gratis thuis op de mat
Dit, en vele andere verhalen recht uit het veld, lees je in de Akkerbouwkrant. Wil je ook de mooiste artikelen en reportages thuis op de mat?
De Akkerbouwkrant verschijnt zes keer per jaar met elke uitgave een verdiepend thema. De Akkerbouwkrant is semi-redactioneel en brengt positieve artikelen uit de markt. Met diverse reportages en praktijkervaringen komt de akkerbouwer aan het woord.
Klik hiernaast of ga naar akkerbouwbedrijf.be/abonneren voor alle mogelijkheden.
Tekst: Kim Sjoers
Beeld: DLF
