Eerder dit jaar bezocht de redactie de groeve carriere Hallembaye, net over Nederlands-Belgische grens aan de zuidflanken van de Sint Pietersberg. Hoewel het ging om een event van tractorfabrikant Valtra, was er ook tijd voor meer toelichting over de groeve zelf en over de producten die er gewonnen worden. Vooral het zachte krijt dat Kreco er boven haalt, kent enkele unieke toepassingen, waaronder het gebruik als bekalkingsproduct in de landbouw.
Marc Schreinemacher leidt Kreco nv en hij vertelde wat meer over de reden waarom het bedrijf zijn groeve openstelde voor het evenement van Valtra. “Het evenement heeft best een sterke link met wat wij doen aangezien één van onze belangrijkste afzetmarkten de landbouwsector is. Met name door onze producten Calhix, Lixacal en Manumix waarmee landbouwers hun percelen kunnen bekalken. Daarnaast is het indrukwekkende uitzicht uiteraard mooi meegenomen.”
Vreselijk product om uit een groeve te halen
In de groeve zitten uiteraard meerdere grondstoffen. “Bovenaan vinden we leem en daaronder zit er zand met vuurstenen. Daaronder zit dan het krijt. Krijt is een kalksteen, calciumcarbonaat zeg maar, net zoals mergel, marmer of harde kalksteen. Maar krijt is heel zacht, vochtig en poreus. Het is in feite hele zachte kalksteen met een groot poriënnetwerk. Dat maakt het chemisch gezien een zeer interessante stof omdat het heel makkelijk kan reageren, bijvoorbeeld met zuren.
Als je het op de juiste manier behandelt, is het een heel mooi product maar het is een vreselijk product om uit een groeve te halen. Je hebt verschillende soorten krijt en het onze is het meest zachte dat er is. Het voordeel daarvan is dat we dit krijt heel gemakkelijk uit kunnen graven met een graafmachine. Maar vervolgens is de uitdaging om het goed te verwerken want er zitten ook hele harde vuurstenen tussen. Machines die gemaakt zijn voor de verwerking van krijt gaan stuk door de harde stenen; machines voor stenen raken verstopt door het zachte krijt.” De vraag die men zich bij Kreco voortdurend stelt, is dan ook: “Hoe kunnen we het product dat wij hebben zo goed mogelijk tot zijn recht laten komen met een zo laag mogelijke bewerkingsgraad en zo weinig mogelijk CO2-uitstoot?”
Gebruik van de modernste technologie
Daarom werd er in de groeve recent een fabriek opgezet waarin met röntgenapparatuur gekeken wordt of er zuiver krijt voorbij komt of dat er iets hard zoals vuursteen in zit. Als er een onzuiverheid in zit, wordt die eruit geblazen. “Zo kunnen we werken met de harde silex en het zachte krijt. Gescheiden kun je er veel mee, samen niets. We hebben zowat vijf miljoen euro geïnvesteerd hiervoor maar het alternatief was een techniek waarbij het krijt in water wordt opgelost en later weer gedroogd, wat heel veel energie vraagt. Wij wilden het anders doen, met gebruik van de modernste technologie. Op termijn gaat dit ons geld besparen en het is veel duurzamer.”
Efficiënt dankzij extreem fijne korrel
Het gezuiverde product is vervolgens bestemd voor enkele nichemarkten. Die situeren zich vandaag binnen de bouw (constructie), water en milieu (ontzuren van afvalwater), kartonnage (buitenste laag van kartonnen verpakkingen) en landbouw. “Voor die laatste sector hebben we een drietal producten die we op de markt brengen”, aldus Schreinemacher. “Het zijn bekalkingsproducten die als doel hebben de zuurtegraad van de grond te regelen. Dat is belangrijk want als die niet goed is, krijg je een veel minder efficiënte beschikbaarheid van voedingsstoffen.
Ons product is bijzonder efficiënt omdat het een extreem fijn korreltje krijt is van 1 tot 2 micron groot. Dat is qua korrelgrootte hetzelfde als klei en honderd keer fijner dan de andere kalkmeststoffen. Dit komt omdat krijt een jong gesteente van zowat zeventig miljoen jaar oud is dat nog niet is samengedrukt zoals andere producten. Zou je nog eens driehonderd miljoen jaar wachten, dan krijg je harde kalksteen en als dat nog warm wordt zoals bijvoorbeeld in Griekenland, dan krijg je marmer. De origine is dus dezelfde maar ieder gesteente heeft vandaag andere eigenschappen.”
Lixacal, calhix en manumix
Als het krijt uit de groeve komt en uitgezeefd is, noemt Kreco het Lixacal. Het is dan aardvochtige strooikalk die wordt vermarkt in korrelvorm waarin het aan elkaar plakt. “Maar gooi het op het land met vervolgens een beetje regen, dan loopt het uit elkaar”, zegt Schreinemacher.
“Die eigenschap versterken we soms en dan noemen we het product Calhix. Dit is een krijtsuspensie die voor de helft uit water en de helft uit krijt bestaat. We doen daarvoor het krijt in een bassin met water erbij. Hiervoor is weinig energie nodig en we krijgen een extreem fijn product. Zo kan de gebruiker perfect en makkelijk het homogene product uitspreiden over het land. Omdat het zo fijn opgelost is, heeft het honderd procent reactiviteit. Na vijf tot zes weken bekom je bijna het volledige effect. Bij een standaard product duurt dat vaak tot één jaar. Je hebt dus return on investment in hetzelfde jaar.”
Manumix
“Manumix ten slotte is Calhix op een andere manier toegepast. Hier brengen we dat samen met gewone mest. De algemene regel is dat je kalk en mest nooit mag mengen. Dit komt omdat er vroeger gebrande kalk gebruikt werd en in combinatie met mest kwam er dan ammoniak vrij. En dat willen we niet. Maar met krijt kan dit wel. Je hebt zelfs het omgekeerde effect, namelijk minder ammoniak-uitstoot. Hiernaar loopt al drie jaar onderzoek en de resultaten zijn goed. Het is makkelijk te mengen in de put of aalton en je kan bemesten en bekalken in één werkgang. Je kan heel efficiënt de pH optimaliseren door een beetje Manumix bij je mest te doen.”
Doordat het krijt ‘MicronSized by Nature’ is, is de efficiëntie van het product extreem hoog. Op het moment dat het verspreid wordt, start de opname. Er wordt geen fosfaat, stikstof of magnesium toegevoegd, waardoor de producten ook geschikt zijn voor biologische landbouw. Het zijn volledig natuurlijk omgezette producten. Naast deze drie producten werkt het bedrijf voortdurend aan nieuwe ontwikkelingen, vooral zeer specifieke toepassingen.
Nog zeker honderd jaar voorraad
Kreco nv is een Belgisch bedrijf met hoofdzetel in Vlaanderen. Het exploitatieadres ligt in Wallonië en de eigenaar heeft zowel de Belgische als de Nederlandse nationaliteit. De producten gaan dan ook veel naar Nederland, Vlaanderen en ook steeds meer Wallonië. Voor de distributie werkt het bedrijf met distributeurs en loonwerkers. “Calhix doen we vooral via loonwerkers die direct bij ons kopen. In Nederland waren er langer meer loonwerkers met een sterke positie terwijl we zien dat in België de loonbedrijven nu pas groter worden en starten met eigen inkoop. Lixacal loopt ook via distributeurs.”
Kreco is een heel klein bedrijf met zeven mensen op de loonlijst. “We werken heel veel met onderaannemers”, aldus Marc Schreinemacher. “We kunnen daardoor snel schakelen op veranderingen in de markt en vragen van onze klanten. Dat laatste vinden we het meest interessant. Daarom moedigen we hen aan om dat meer te doen want zo kunnen wij leren wat de noden zijn en hoe we krijtproducten hiervoor kunnen gebruiken: waar zit de toegevoegde waarde van krijt ten opzichte van andere producten? We denken mee met de mensen, daarom is ons motto ‘Part of your solution’.
We denken ook steeds op de lange termijn. Dat moet ook want we hebben een groeve die al meer dan honderd jaar bestaat en we hebben meer dan genoeg voorraad om ook nog eens minstens zolang verder te kunnen. Ook de vergunning is daarop voorzien. Zonder duurzaamheid en lange termijn visie hebben wij geen bestaansrecht en dat zou jammer zijn want het is een heel mooi mineraal met veel mogelijkheden.”
Kreco is het enige bedrijf dat de grondstof in onze streek op deze manier ontgint, je kan dus wel spreken over ‘het vergeten mineraal.’
Tekst: Seppe Deckx
Beeld: Seppe Deckx en Kreco
