Het gebruik van druppelirrigatie groeit gestaag. Het is een efficiënte inzet van water direct bij de wortels van planten. Het systeem helpt water te besparen en verhoogt de productiviteit van de teelt.
Als er gekozen wordt voor fertigatie dan is de efficiënte toediening van meststoffen, zonder risico op uitspoeling, ook een pluspunt. Hoewel druppelirrigatie veel voordelen biedt, brengt het gebruik van driptape uitdagingen met zich mee, vooral wat betreft recycling. De tape raakt vaak vervuild met zand en ander afval, wat het recyclingproces compliceert en bepaalde partijen kan afschrikken de tape te recyclen en hercirculeren. Water4all en Flevodrip hebben de oplossing, waarmee een nieuw ijkpunt in de ontwikkeling wordt bereikt.
Oog op circulariteit
Het recyclen van de driptape is een hele sterke wens, met het oog op circulariteit. Toch is het niet eenvoudig. Grote recyclebedrijven hebben geen geschikte machines voor de verwerking van dit dunne materiaal, ‘standaard’ recyclelijnen voor hard pvc en hard PE lopen vol met dergelijke materialen. Jelle Golbach, project engineer bij Water4All, een toonaangevend bedrijf dat gespecialiseerd is in druppelirrigatie, beregeningssystemen en waterbehandeling, stelt dat het dunne materiaal niet eens zozeer het probleem is, maar met name vervuiling door zand een uitdaging kan zijn bij deze recyclebedrijven. Dit zorgt er voor hun verwerkingsprocessen inefficiënt worden en dat het materiaal door de lage volumes vooral nog als ‘afval’ wordt gezien.
Toro Aquatraxx
Water4All rondt echter steeds meer projecten met druppelirrigatie af. Het bedrijf maakt daarbij vooral gebruik van Toro Aquatraxx. “Een kwaliteitsproduct dat altijd met een certificaat wordt afgeleverd. Toro is hier uniek in, het certificaat vermeldt van welk materiaal de tape gemaakt is. ”Dit is belangrijk omdat recyclebedrijven exact willen weten wat er binnenkomt. Vervolgens wordt er een granulaat van gemaakt en kan het weer gebruikt worden voor bijvoorbeeld drainagebuizen of andere materialen. “Voor de verwerking van harde PE is er genoeg markt. Er worden wegpaaltjes en bankjes van gemaakt. Met driptape heb je een groot volume nodig, terwijl de afzetmarkt veel kleiner is”, vertelt Gerard Schoot Uiterkamp, irrigatie manager van Jean Heybroek, dat importeur is van de Toro Aquatraxx producten. “De recyclemarkt kent veel variabelen, waarbij prijs nog altijd de belangrijkste factor is. Een producent zal vaak kiezen voor virgin materiaal, wanneer de prijzen ten opzichte van het gebruik van gerecycled materiaal hier niet tegen opwegen. Echter, we zien wel dat factoren als duurzaamheid steeds belangrijker worden.”
Overname Flevodrip
Toch worden er serieuze stappen gezet richting de verwerking en recycling van de Aquatraxx driptape. Vooral de samenwerking en overname van Flevodrip door Water4All speelt daarbij een belangrijke rol. Flevodrip is, naast het dealerschap van Toro-producten, in midden-Nederland zeer actief met het aanleggen en onderhouden van druppelirrigatie- en beregeningsystemen in de akkerbouw. “Niet alleen vergroten we de dekking van onze organisatie met de overname, we zijn hierdoor ook een stuk flexibeler. Elke transportbeweging die we te veel maken is zonde. We zorgen voor een goede dekking in het gebied”, schetst Edward Nijk van Flevodrip het grotere plaatje van de overname.
De interesse voor druppelirrigatie groeit
Nijk legt uit dat door de inzet van driptape water op de juiste plek terecht komt, met als resultaat dat de teler gemiddeld twintig procent meer opkomst van zijn planten heeft en “Tijdens de opkomst van het gewas krijgt het gewas precies de hoeveelheid water dat nodig is. Met fertigeren breng je ook nog eens de juiste voedingsstoffen aan, op het perfecte moment direct bij de wortels van de plant, wat soms kan leiden tot een verdubbeling van de opbrengst. Daarnaast heb je nog andere voordelen, want kijkend naar beregeningsverboden, dan maakt druppelirrigatie het verschil tussen wel of geen mais verbouwen. Bovendien ga je uitspoeling meer tegen.”
Flevodrip en Water4All namen de driptape na het gebruik in het najaar al in, maar zelf recyclen gebeurde nog niet. De herkomst van de gebruikte Aquatraxx tape materialen werd ieder geval geregistreerd zodat de vervolg stap naar het verwerken van het materiaal wel vlot gemaakt kan worden, is de gedachte. “Toro heeft fabrieken in Italië en Roemenië waarbij op de laatstgenoemde locatie ook bijproducten uit eigen afval worden gemaakt”, vertelt Gerard Schoot Uiterkamp. Toro heeft aangegeven het granulaat in te willen nemen om het verder te verwerken.
Van dealer naar de boer
“Wij zijn hier ondertussen in gesprek met een partij die het vervuilde materiaal schoonmaakt en gaat shredderen”, haakt Jelle Golbach in. Dankzij slimme transportbewegingen en verwerking ter plaatse komt de grondstof vlot op de juiste plaats. Hij vindt deze stap een nieuwe milestone in de ontwikkelingen rondom druppelirrigatie. “Het cirkeltje is dan rond. Met de overname van Flevodrip hebben we een partner aan boord die specialist is in het aanleggen en uithalen van de druppelirrigatie. We bieden nu de totale handling aan, van dealer naar de boer en terug.” Omdat de grondstof in granulaatvorm qua kwaliteit inlevert, kan hergebruik als driptape wellicht in beperkte mate. “Maar dit komt er wel het dichtste bij in de buurt.” De testbatches die zijn gedraaid zijn positief. De verwachting is dat na het aankomende seizoen het recycleproces op stoom begint te komen. Met het in eigen beheer nemen van het uithalen, verwerken en recyclen van de driptape behoudt Water4all de controle over het volledige proces, waardoor zij factoren als logistieke efficiëntie, kostenbesparing en de duurzame circulariteit in eigen hand hebben.
Klein beginnen
Dat past ondertussen uitstekend bij de groei die er is als het gaat om druppelirrigatie. “Het proces is niet eenvoudig. Druppelirrigatie moet je benaderen als maatwerk. De grootste fout is dat je de rollen met driptape in het begin van het seizoen bij de boer aflevert, ze geen begeleiding biedt tijdens het seizoen en ze in het najaar met de afval laat zitten. Het is geen pak suiker”, beschrijft Jelle Golbach. Edward Nijk knikt instemmend. “Daarom zie je dat veel telers klein beginnen. Zien ze het succes van druppelen in en werpt het zijn vruchten af, dan plannen ze verder. Het is daarom geen explosieve, maar een gestage groei. Vooral als je de juiste materialen kunt bieden, zie je eigenlijk niemand afhaken, maar het vergt wel een stuk begeleiding. De tape is ook maar een schakeltje in de ketting van druppelirrigatie. Naast de driptape, kopakkerslang en aansluitkoppelingen heeft Water4All met de Bluebox inmiddels ook een zelfdenkende fertigatiepompunit, net zoals de eerder door hun ontwikkelde Dripster (volledig mogelijk op zonne-energie). Het totaal vergt een investering, maar behalve de driptape gaat het vaak om eenmalige uitgaven.”
Het proces in de vingers krijgen
Ondanks dat de inzet van druppelirrigatie en fertigatie een leerproces is, zien Golbach en Nijk dat steeds meer telers het proces in de vingers krijgen en mooie opbrengsten binnen halen. “Ook in jaren dat er van droogte amper sprake is”, merkt Gerard Schoot Uiterkamp op. “Uiteindelijk zorgen druppelirrigatie en fertigatie voor een plaats specifieke afgifte en dat levert succes op tijdens de teelt. Met een groeiende focus op duurzaamheid en efficiëntie kijken Water4All en Flevodrip naar toekomstige projecten om de effectiviteit van druppelirrigatiesystemen te verhogen. Recycling van de druppelslangen is daarbij echt een belangrijke nieuwe stap, om het cirkeltje rond te maken.”
Tekst: Martin de Vries
Beeld: Water4All
