De universiteit van Wageningen heeft een 105 hectare groot proefbedrijf in Lelystad in gebruik genomen om er onderzoek te doen naar kringlooplandbouw op basis van agro-ecologische principes in combinatie met het gebruik van de nieuwste technologie. “Deze Boerderij van de Toekomst wil zo bijdragen aan de transitie naar een nieuw bedrijfsmodel dat landbouwers in staat stelt om hun gewassen op een duurzame manier te telen, met een positieve impact op de biodiversiteit en leefomgeving”, klinkt het bij Wageningen University & Research (WUR).
Uitdagingen voedselsproductiesysteem
De stikstofdiscussie, fosfaatproblemen en massale boerenprotesten hebben de afgelopen tijd duidelijk gemaakt dat in Nederland het voedselproductiesysteem voor grote uitdagingen staat. WUR ziet dat bodem, biodiversiteit en proper water, basisvoorwaarden voor voedselproductie, onder zware druk staan in de huidige landbouwpraktijk.
“Daarnaast neemt de beschikbaarheid van toegelaten chemische bestrijdingsmiddelen snel af en krijgt de landbouw vaker te maken met extreme droogte en hevige neerslag als gevolg van klimaatverandering”, schetst WUR de problemen die aanleiding hebben gegeven tot deze Boerderij van de Toekomst. Als gevolg daarvan zien ze veel landbouwers die aangeven dat ze deze uitdagingen, maar ook de toenemende kosten voor grond, arbeid en energie, niet op kunnen lossen binnen het huidige voedselsysteem.
Boerderij van de toekomst
In Lelystad wil de universiteit daarom gaan werken aan de boerderij van de toekomst. Dat gebeurt in opdracht van het Nederlandse landbouwministerie en met samenwerking van de landbouwsector en kennisinstellingen. “We willen onderzoek doen naar een nieuw bedrijfsmodel dat akkerbouwers in staat stelt om hun gewassen op duurzame wijze te telen en tegelijk voldoende voedsel tegen een eerlijk inkomen te genereren”, klinkt het. Dat nieuwe systeem zou binnen vijf tot tien jaar moeten toegepast worden in de praktijk. Daarnaast worden er ook praktijkoplossingen voor de langere termijn ontwikkeld en getest.
Vijf pijlers
Het nieuwe voedselsysteem dat ze willen ontwikkelen, is gebaseerd op een aantal pijlers. Eerst en vooral gaat het om gewasdiversiteit. Meerdere gewassen zullen worden geteeld op één perceel, ofwel in strokenteelt of in andere mengvormen. Die gewasdiversiteit heeft als voordeel dat het gewassen minder kwetsbaar maakt voor ziektes en plagen, dat het bijdraagt aan biodiversiteit en dat het de benutting van licht, water en mineralen verbetert. “We starten met acht gewassen: vroege en late consumptieaardappelen, uien, wortelen, zomergerst en -tarwe, grasklaver en veldboon”, aldus WUR.
Een andere pijler is precisietechnologie. Op de proefboerderij zal technologie, zoals landbouwrobots, sensoren en drones in combinatie met slim gebruik van data, de toepassing van gewasdiversiteit op vlak van arbeid technisch uitvoerbaar maken. Deze precisietechnologie moet er ook voor zorgen dat planten en gewassen heel nauwkeurig de behandeling kunnen krijgen die ze nodig hebben en dat landbouwers geholpen worden bij het nemen van beslissingen in hun bedrijfsvoering.
Bodemverdichting tegengaan is een ander belangrijk aandachtspunt. “Zware machines in de huidige landbouw zorgen voor bodemverdichting. Dat kan tot serieuze opbrengstverliezen leiden. Door vaste rijpaden en kleinere machines, zoals robots, te gebruiken willen we dit voorkomen. De arbeidsbehoefte mag daar wel niet door toenemen”, stelt de Nederlandse universiteit.
Als vierde pijler wil de Boerderij van de Toekomst inzetten op duurzame energie die opgewekt wordt via wind en zon. “Op onze proefhoeve zullen we kijken hoe deze energie ingezet en via de omzetting naar waterstof ook voor later gebruik opgeslagen kan worden. Daarmee kan in de toekomst diesel als brandstof vervangen worden.”
Tot slot is er ook aandacht voor reststromen en kringlopen. De WUR-onderzoekers zullen de combinatie van gewassen en de bemesting zo inrichten dat er minder dierlijke mest en een minimale inzet van kunstmest nodig zijn. “Daarnaast wordt ingezet op de ontwikkeling en het gebruik van meststoffen uit de humane kringloop”, luidt het.
Akkerbouw op jonge zeeklei
De focus van deze Boerderij van de Toekomst in Lelystad ligt op akkerbouw op jonge zeeklei. Het is de bedoeling om ook in andere regio’s te starten met boerderijen van de toekomst. Daarbij kan er bijvoorbeeld een focus komen op akkerbouw op zandgrond en op de veehouderij.
Meer informatie: Boerderij van de Toekomst of webinar officiële lancering Boerderij van de Toekomst
Bron: VILT
