De problemen in gewasbescherming en onkruidbestrijding in verschillende teelten zijn niet van vandaag. Groene middelen, resistente rassen, natuurlijke vijanden en mechanische grondbewerking vormen gereedschapstukken die helpen om de uitdaging aan te gaan.
Bij Vertify, het landelijk centrum voor praktijkonderzoek in de agrarische sector, is de conclusie bij vele onderzoeken in veel gevallen dat er niet één oplossing is en dat je gewasbeschermingsmiddelen achter de hand moet houden. Een forse reductie van het middelengebruik is daarom de inzet, om in ieder geval een nooduitgang open te houden.
Er zijn volop werkzaamheden op de akkerbouw proefvelden van Vertify bij Loonbedrijf Sturm-Jacobs in Wieringerwerf. Het koude voorjaar werpt zijn schaduw na, waardoor veel werk op hetzelfde moment wordt uitgevoerd. Op de speciale open dag akkerbouw van 13 juli zal er in ieder geval voldoende te zien zijn van de verschillende proeven, die door Vertify worden uitgevoerd. Op het veld zullen in een rondgang diverse onderwerpen worden behandeld.
Beslissingsondersteunende systemen
De uien- en bonenvlieg vormen een serieus probleem. De uitdaging in uien is bijvoorbeeld groot met de wetenschap dat zaadcoating vanaf volgend seizoen niet meer mag en Vydate als granulaat geen bescherming geeft, omdat die wegvalt. “Er zijn wel een paar middelen waar we naar kijken, maar die blijken geen Vydate”, geeft onderzoeker Henk de Vries van Vertify aan.
De oplossing moet dus in een andere hoek gezocht worden. De inzet van groene middelen heeft effect, alleen is het moment van ingrijpen van groot belang. Op de proefvelden wordt gekeken naar verschillende beslissingsondersteunende systemen (BOS), waardoor de teler snel kan ingrijpen. “We werken bijvoorbeeld met Trapview, waarmee insecten gemonitord worden. De teler krijgt signalen thuis op het scherm. Het systeem geeft meldingen en herkent ook de verschillende insecten. Trapview maakt in principe één foto per dag. De teler kan zelf instellen wanneer hij graag wil dat er melding wordt verstuurd.” Volgens De Vries leven er twijfels of het systeem wel de juiste vlieg herkent. De proeven moeten daar uitsluitsel over geven. “Maar in potentie helpt het de teler zodat die vrij snel kan ingrijpen met groene middelen.”
Een ander BOS-systeem is de KingCatcher. Dit principe werkt met UV-licht en een elektriciteitskooi waar de vlieg naar toe wordt gelokt. “Nadeel is dat je hier zelf moet tellen.” Volgens De Vries claimt de fabrikant zelfs een bestrijdende werking. Immers, de vlieg wordt in de kooi geëlektrocuteerd. “Daarom hebben wij de KingCatcher zover mogelijk van onze proeven gezet, want stelt dat de geclaimde bestrijdende werking klopt, dan beïnvloedt dat natuurlijk de uitkomsten.”
Uienvlieg
De uienvlieg is in uienteelt een grote uitdaging. Naast het ingrijpen bij signaleren is een oplossing voor het wegvallen van zaaizaadontsmetting een bittere noodzaak in de strijd geworden. Groene middelen en nematoden zijn het spoor waar met het onderzoek op wordt ingezet. “We proberen met groeistimulanten dat de uien sneller weggroeien en daardoor minder vatbaar zijn. Uiteindelijk willen we het gewas sneller door het kritieke stadium gaat.” Met middelen gaat het van de inzet van nematoden bij de eerste uienvlieg tot kruidenmengsels, die als alternatief voor de zaaizaadontsmetting dienen.
Wat volgens De Vries met het oog op de uienvlieg wel uit den boze is, is een akkerrand van een uienperceel inzaaien met een bloemenmengsel. “Het lijkt er op dat de uienvlieg dit zeer aantrekkelijk vindt. Ze vinden er beschutting. Daarmee bindt je de kat op het spek.”
Bladschimmels in granen
In het kader van duurzame beheersing van bladschimmels richt Vertify in opdracht van BO Akkerbouw de pijlen op de inzet van groene middelen bij het voorkomen van ziekten in granen. De inzet van deze publiek-private samenwerking (PPS) is om andere gereedschappen te vinden die passen binnen Integrated Crop Management (ICM). Het gaat onder meer om het testen van laag-risicomiddelen op zowel vatbare als resistente rassen, om schadedrempels en actiedrempels te bepalen en om beslissingsondersteunende systemen te verbeteren. De verschillende producten worden in een vatbaar (Talent) en minder vatbaar of zelfs resistent ras (Extase) ingezet.
“Uitdaging is vooral het in stand houden van de resistentie, anders ben je nog verder van huis.” Een vergelijkbare proef wordt in suikerbieten gedaan met cercospora. “Vorig jaar zag je dat het proefperceel vol roest liep. Dat soort zaken willen we blootleggen.”
Veldbonenteelt
In veldbonen is bijna alles nog een grote ontdekkingstocht. Op de proefpercelen van Vertify liggen proeven voor het project Bean me Up! met zowel winter- als zomerveldbonen. Daarbij ligt de focus vooral op het verlagen van de bedrijfsrisico’s. Bij verschillende rassen wordt er gekeken naar de invloed van bladmeststoffen. Ook worden er grondmonsters genomen. “Uiteindelijk doel is om zo uit te kleden wat het ras doet”, verklaart Henk de Vries. Hij doelt daar met name op de stikstofnalevering, waarmee veldbonen een waarde krijgen binnen het bouwplan van akkerbouwers. “Met de zomerveldbonen kijken we bij vier rassen wat ze doen met de nalevering van stikstof. Uiteindelijk draait het om de opbrengst, dat is een belangrijk doel bij de onderzoeken naar veldbonen. De grondmonsters geven ons ook een beeld van wat de tekorten zijn. We weten dat hier sprake is mangaantekort. Is het noodzakelijk dat we dit nog toevoegen en heeft dat dan invloed op de opbrengst? Dat zijn vragen waar wij een antwoord op hopen te vinden.”
Duurzame onkruidbestrijding
Binnen het PPS-project Duurzame onkruidbestrijding is de afhankelijkheid van werkzame stoffen de grote uitdaging. De afgelopen jaren is in de proeven met onkruidbestrijding in suikerbieten gekeken naar zaaiafstanden, mechanische onkruidbestrijding, mechanische onkruidbestrijding in combinatie met rijenspuiten en tussen de rijen spuiten in één werkgang met de mechanische oplossing. Bij het zaaien van de suikerbieten is de afstand tussen de rijen verkleind (45 en 37,5 centimeter in plaats van 50 centimeter). De afstand in de rij varieerde van veertien tot twintig centimeter, waarbij achttien centimeter normaal is. “Uiteindelijk wil je zo snel mogelijk een bodembedekking, waardoor onkruid geen kans heeft om te kiemen. Met het koude voorjaar, denk ik dat we niet het meest ideale jaar hebben, waardoor we een trage weggroei zien. Hierdoor moesten we onkruid mechanisch te bestrijden met een wiedeg. Om de problemen met weggroei te vermijden is er ook gewerkt met opgekweekte bietenplantjes.”
“De theorie is in ieder geval dat hoe dichter er gezaaid is, hoe eerder je bodembedekking hebt. Dit moet echter niet ten koste gaan van de suikeropbrengst, dus daar kijken we nog specifiek naar. Conclusie is tot dusver wel dat de suikeropbrengst ook sterk afhankelijk is van het jaar en het zaaimoment. Gaan we dit terugrekenen dan is de conclusie tot dusver dat het financieel niet haalbaar is om de middelen volledig in de kast te zetten. Door de slechte start van dit jaar zal het nu ook niet meevallen om onkruid in bedwang te houden. Het is dus echt een boerenbeslissing wanneer je met een veldspuit door het gewas gaat.”
Aardappelen
De proeven in aardappelen kennen drie pijlers: Talentbewaring, rhizoctonia en PPS-onkruid. “In onkruid zien we dat één ding heel goed werkt en dat is bovenop de rug spuiten. Dit levert een behoorlijke besparing in middelengebruik op. Indien noodzakelijk kun je nog mechanisch onkruid bestrijden. de mogelijkheden laten we zien tijdesn de open dag. “Op het gebied van Talentbewaring worden in samenwerking met Anema zes of zeven rassen getoond, waarbij de verschillen in het veld worden getoond tussen bewaring met Talent, ethyleen en kistenbewaring. “Hoe is de opkomst en wat zijn de opbrengstverschillen? De onderliggende gedachte is in ieder geval dat een kiemgroeiregulator als Talent er voor zorgt dat je meer knollen krijgt en een gelijkmatiger groeiend gewas.” Met de proeven rond rhizoctonia worden verschillende producten van BASF getoond in verschillende regimes.
Praktijkproeven
Wil je de proeven in de praktijk zien? Op donderdag 13 juli organiseert Vertify de Open Dag Akkerbouw bij Loonbedrijf Sturm-Jacobs in Wieringerwerf. Het is mogelijk om uw spuitlicentie thema ‘Teelt’ te verlengen (kosten € 55,00 excl. btw en spuitpas mee).
Het programma ziet er als volgt uit:
18:30 Inloop en registratie 19:00 Start rondgang
21:45 Afsluiting met hapje en drankje
Aanmelden van tevoren is verplicht (vol is vol) en kan via dit aanmeldformulier.
Adres: Medemblikkerweg 13 in Wieringerwerf
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst en beeld: Martin de Vries
