Het meest geschikte ras maïs of voederbiet kiezen?

Maïs- en voederbietrassen vertonen onderling nog steeds grote verschillen. Als landbouwer is het verstandig om je rassenkeuze af te stemmen op je eigen bedrijfssituatie. Wat een goed ras is voor jouw buur, is niet noodzakelijk ook voor jou een goede keuze. Informeer je goed, bestudeer de verschillende kenmerken van de rassen en bepaal welke belangrijk zijn voor jouw situatie. Een gouden tip: baseer je keuze uitsluitend op meerjarige cijfers, afkomstig van onafhankelijke (niet-commerciële) bronnen. De jaarlijkse update van de ILVO-rassenlijst vormt een uitstekende bron van informatie.

Kuilmaïs

Kuilmaïs vormt op veel melkveebedrijven de belangrijkste bron van energie in het rantsoen. Het rendement van de teelt begint met een goede rassenkeuze. Let hierbij op volgende kenmerken:

• Vroegrijpheid

Kies voor een maïsras met de juiste vroegrijpheid. Hierbij zijn je regio en grondsoort belangrijk. Ieder perceel vormt een unieke combinatie van bodemtype, bodemtemperatuur, nutriëntentoevoer of waterhuishouding. Al deze aspecten beïnvloeden mee je rassenkeuze. Zorg ervoor dat je op elk perceel rijpe maïs kunt oogsten op het juiste tijdstip. Dien je nog een groenbedekker in te zaaien in het najaar? Of kun je pas laat zaaien? Dan zijn vroegrijpe maïsrassen steeds de beste optie. 

• Opbrengst
  Uiteraard is een hoge opbrengst belangrijk. Dankzij de inspanningen van veredelingsbedrijven presteren nieuwe rassen steeds beter. De laatste 15 jaar realiseerden de kuilmaïsrassen op de ILVO-rassenlijst een gemiddelde opbrengsttoename van 1% per jaar. Dat betekent dat je met recente rassen gemiddeld 15% meer opbrengst haalt dan 15 jaar geleden. Dat verschil merk je in de kuil. Het loont dus de moeite om steeds op zoek te gaan naar nieuwe en betere rassen voor jouw bedrijf.
• Zetmeelaandeel

De waardevolste component van kuilmaïs is het zetmeel, dat in de kolf terug te vinden is. Alleen in een rantsoen waarin zeer veel maïskuil gevoerd is, kan een overmaat aan zetmeel mogelijks pensverzuring veroorzaken.

• Verteerbaarheid

De totale verteerbaarheid van de maïsplant is bepaald door enerzijds het zetmeel en anderzijds de verteerbaarheid van stengels en bladeren. In de ILVO-rassenlijst is de totale verteerbaarheid van de organische stof (= de volledige maïsplant) uitgedrukt als % verteerbare componenten tov de totale biomassa. Bij maïsrassen met een vergelijkbaar zetmeelgehalte en een verschillende totale verteerbaarheid, zijn het veelal de betere verteerbaarheid van stengels en bladeren die bijdragen tot een hoge totale verteerbaarheid.

In december 2023 zijn 4 nieuwe kuilmaïsrassen toegevoegd aan de ILVO rassenlijst:

Korrelmaïs

Door de vele neerslag in november en december van 2023 zijn heel wat tarwepercelen niet of onder slechte omstandigheden ingezaaid. Korrelmaïs vormt een interessant alternatief voor de niet-ingezaaide percelen. Ook bij korrelmaïs is een goede rassenkeuze doorslaggevend voor het financieel rendement van de teelt.

• Vroegrijpheid

Korrelmaïs is geteeld om zijn droge korrel. Wanneer bij het dorsen het vochtgehalte in de korrel niet laag genoeg is, zal deze verder gedroogd worden. Dit brengt droogkosten met zich mee. Maak dus steeds een goede afweging tussen mogelijke meeropbrengsten en het risico op bijhorende hogere droogkosten van laat afrijpende rassen. Corn cob mix of CCM wordt bij een iets hoger vochtgehalte gedorsen (35-40% vocht of 60-65% drogestof).

• Opbrengst

Net zoals bij kuilmaïs slagen de veredelaars er ook bij korrelmaïs in om het opbrengstpotentieel te verhogen. Op basis van 20-jarige cijfers van de ILVO-rassenlijst blijkt dat de opbrengsttoename bij korrelmaïs jaarlijks gemiddeld 1.25% bedraagt. Het loont dus zeker de moeite om te kiezen voor een recent ras uit de ILVO-rassenlijst.

• Stengelrot en legervastheid

Doordat korrelmaïs langer op het veld blijft, is het belangrijk om te kiezen voor een ras met een goede standvastheid. Een goede tolerantie tegen stengelrot, veroorzaakt door Fusarium schimmels, en een goede tolerantie tegen legering zijn onmisbare eigenschappen voor een goed korrelmaïsras. Wist je trouwens dat enkel rassen die voldoende scoren op dit kenmerk worden toegelaten tot de ILVO-rassenlijst? Rassen die tijdens de meerjarige proevencyclus hier een gebrek voor vertonen, worden geweigerd en vind je niet terug in de ILVO-rassenlijst.

In december 2023 werden 9 nieuwe korrelmaïsrassen toegevoegd aan de ILVO rassenlijst:

Voederbieten

Eén van de grootste uitdagingen in onze regio bij de teelt van voederbieten is de bodemgebonden schimmel Rhizoctonia solani. Reeds vroeg in het groeiseizoen kan deze schimmel toeslaan en zorgen voor verwelking van jonge kiemplantjes. Door het gebruik van effectieve zaadcoatings kunnen de jonge kiemplanten beschermd worden. De ziekte wordt dan later tijdens het groeiseizoen zichtbaar: eerst onder de vorm van ‘slapende’ bieten (waarbij de bladeren slap hangen). Dit is een teken dat onder de grond de wortel is aangetast. Uiteindelijk bestaat het risico dat de bietenplant volledig afsterft. Op zwaar aangetaste percelen zijn opbrengstverliezen tot 50% of meer mogelijk. Aangetaste bieten (waarop zwarte vlekken zichtbaar zijn) zullen bovendien tijdens bewaring verder rotten.

Aangezien er geen bestrijdingsmiddelen beschikbaar zijn voor deze ziekte, is voorkomen de belangrijkste remedie. Rhizoctonia zal profiteren van een minder goede bodemstructuur of waterhuishouding. Zorg dragen voor je bodem is belangrijk. De structuurschade en bodemcompactie die recent op veel laat geoogste percelen werd veroorzaakt vormt een groot risico voor de uitbreiding van Rhizoctonia. Een goede vruchtafwisseling is ook belangrijk. Doordat Rhizoctonia op diverse courant geteelde gewassen (o.a. maïs, gras, suikerbieten) ook kan overleven en vermeerderen is een goede vruchtafwisseling in praktijk niet evident. De belangrijkste maatregel voor voederbiettelers om Rhizoctonia aantasting onder controle te houden is door te kiezen voor Rhizoctonia tolerante rassen.

In januari 2024 werd op de ILVO-rassenlijst een nieuw voederbietras opgenomen met een gemiddelde tot hoge tolerantie voor Rhizoctonia.

De ILVO-rassenlijsten zijn beschikbaar per gewas in drie talen (NL, FR, EN) en kunnen digitaal geraadpleegd worden via https://rassenlijst.ilvo.vlaanderen.be/nl/.

Bron: ILVO